Podczas misji IGNIS na Międzynarodową Stacje Kosmiczną polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski realizował kompleksowy program eksperymentów technologicznych i naukowych, opracowanych przez polski sektor kosmiczny pod auspicjami ESA.

Celem tych badań było pogłębienie wiedzy na temat wyzwań związanych z misjami kosmicznymi. Misja dała możliwość przetestowania technologii kosmicznych, które mogą być także przydatne na Ziemi, udoskonalając znane już rozwiązania techniczne lub wprowadzając nowe rozwiązania w wielu dziedzinach; od badań zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka, po badania mikroglonów wulkanicznych, testowanie interfejsu mózg-komputer, po badania polimerowych systemów dostarczania leków w warunkach kosmicznych, nanomateriałów czy algorytmów AI.

Fot. POLSA

Technologie kosmiczne i rozwiązania zastosowane na użytek kolejnych misji kosmicznych są stosowane z powodzeniem w urządzeniach i aplikacjach, których używamy na Ziemi.

Podczas misji IGNIS polski astronauta podczas łączeń z ISS przeprowadzał także eksperymenty edukacyjne częściowo inspirowane pomysłami i projektami zaproponowanymi przez uczniów i nauczycieli. Eksperymenty dotyczyły płynów, pomiaru masy, słynnych efektów fizycznych, a także testowania autorskiego sprzętu w warunkach nieważkości. Z 80 godzin roboczych astronauty podczas misji niemal 20 było poświęcone na aktywności edukacyjne. Prowadzone eksperymenty pozwoliły sprawdzić jak przebiegają rozmaite zjawiska fizyczne w nieważkości. Wybór zjawisk skorelowany był z podstawą programową nauczania fizyki. Przetestowano także stworzoną na cele misji specjalną wersję Kołyski Newtona. Na potrzeby misji zaplanowano aż 30 eksperymentów edukacyjnych, w tym 10 autorstwa polskich uczniów!

Kontynuacją projektu edukacyjnego jest min. program „Klucz do Kosmosu”, w ramach którego 10 000 szkół otrzyma zestawy edukacyjne wraz ze wsparciem dydaktycznym do nauki lutowania i tworzenia elektronicznych kluczy telegraficznych. Urządzenie, niemal identyczne, jak to, które zbudują uczniowie, poleciało razem ze Sławoszem na ISS. Kompetencje inżynieryjne są niezwykle istotne dla rozwoju polskiego sektora kosmicznego. Zaczynając od prostego urządzenia, być może wkrótce polscy uczniowie będą tworzyć własne satelity, łaziki lub sondy kosmiczne. Aktualnie trwa nabór szkół do programu: https://plinspace.pl/edukacja/aktualnosci-edukacyjne/1431-nabor-szkol-do-projektu-klucz-do-kosmosu.

Od tego typu eksperymentów także zaczynała się naukowa przygoda niejednego astronauty.

Fot. POLSA

Eksperymenty oparte na prawach fizyki niejednokrotnie służą jako postawa lub istotny element nowych rozwiązań technologicznych. Właśnie tego typu mini-eksperymenty będą wykonywać goście stoiska POLSA wykonywać podczas European Rover Challenge.

A oto kilka propozycji:

Rakiety – Zajęcia polegają na zbudowaniu modelu rakiety i testowaniu na wyrzutni pneumatycznej. Dobrze zbudowana rakieta osiąga wysokość 40 metrów! Każdy uczestnik będzie mógł także zabrać ze sobą zbudowaną rakietę.

Lądowniki księżycowe – to inżynieryjny „challenge” z dużą dozą kreatywności. Uczestnicy mają za zadanie zaprojektować, zbudować i przetestować lądownik kosmiczny. W lądowniku będzie leciał astronauta… jajkonauta. Prototyp musi zapewnić „astronaucie” bezpieczne lądowanie. Testy odbywają się z wysokości ok. 5m.

Mini misje stratosferyczne – Warsztaty polegające na zbudowaniu modelu balonu z helem wraz z kapsułą, którą następnie należy wyważyć tak, aby ani nie wznosiła się, ani nie opadała. W ten sposób uczestnik poznaje siłę wyporu balonu z helem, a następnie ważąc kapsułę może oszacować liczbę balonów, które mogłyby unieść jego własną masę. Dzięki temu zadaniu uczestnicy oprócz dobrej zabawy będą mogli sprawdzić niektóre prawa fizyki w praktyce. Uczestnicy dowiadują się także do czego wykorzystywane są prawdziwe misje stratosferyczne i na czym polegają.

Ziemia i jej orbity – Zajęcia polegają na zbudowaniu przez uczestnika modelu Ziemi, , oraz orbit LEO, na których umieszczamy odpowiednie kosmiczne atrybuty (wydrukowane w 3D). Zajęcia są inspiracją do rozmów o wyjątkowości naszej planety, ale przede wszystkim o tym co się dzieje na jej orbicie. Uczestnicy dowiedzą się, jaka ilość satelitów aktualnie znajduje się na orbicie Ziemi, a także o plusach i minusach tego faktu.

Model ISS  – Zajęcia polegające na zbudowaniu przez uczestników modelu stacji ISS oraz małej figurki astronautów z materiałów papierniczo-technicznych. Podczas zajęć uczestnicy dowiadują się, jak powstawała stacja kosmiczna, z czego się składa, a także jak wygląda życie na jej pokładzie.

Każdy uczestnik będzie mógł zabrać ze sobą na pamiątkę zbudowane na warsztatach modele.

Ponadto stale będzie można przejść trening astronautyczny, m.in. próbując swoich sił w poruszaniu się po ISS, czy wykonywania precyzyjnych prac w symulatorze EVA. Będzie można spróbować swoich sił w prowadzeniu łazików. Jeśli więc ERC to zawody robotyczne, nie mogło zabraknąć łazików również na naszym stoisku!

Na zwycięzców przygotowywanych zadań czekają oczywiście kosmiczne nagrody od POLSA.

Fot. POLSA