Kilka lat temu NASA zaskoczyła wszystkich, ogłaszając, że podczas kolejnej misji zostanie użyty helikopter na Marsie. W momencie ogłoszenia powszechne było przekonanie, że lot na Marsie jest niemożliwy. Jaki jest obecny status misji? I jak NASA poradziła sobie ze stworzeniem marsjańskiego helikoptera?
Helikopter Ingenuity: Jak NASA uczyniło lot na Marsie możliwym?
Nikt w NASA nie kwestionował możliwości latania na Marsie. Owszem, marsjańska atmosfera jest rzadsza od ziemskiej, co sprawia, że typowe śmigła helikoptera nie zadziałają tak efektywnie jak na Ziemi. Nie poddając się przedwcześnie, zespół inżynierów NASA przyjął wyzwanie stworzenia innowacyjnej konstrukcji, która miała sprawdzić się w bardziej wymagających warunkach.
Dron Ingenuity przybył na powierzchnię czerwonej planety wraz z łazikiem Perseverance. Po bezpiecznym lądowaniu miał jednak własne cele do osiągnięcia:
- Udowodnić, że lot helikopterem na Marsie jest możliwy.
- Zademonstrować działanie zminiaturyzowanej technologii zastosowanej na pokładzie. Do uniesienia się konieczne było zmniejszenie każdej części urządzenia, dzięki czemu dron Ingenuity ważył zaledwie 1,8 kilograma!
- Przygotować się do następnych misji. W trakcie swojej pracy Ingenuity testował panele słoneczne potrzebne do ładowania baterii, utrzymanie temperatury podczas zimnych marsjańskich nocy i autonomiczne operacje.
Podczas gdy łazik Perseverance był „zajęty” poszukiwaniem oznak życia, kluczowym zadaniem helikoptera Ingenuity było zebranie danych o swojej wydajności. Docelowo takie informacje służą za punkt odniesienia dla decyzji o kolejnych misjach. Dzięki nim NASA jest w stanie zaprojektować jeszcze lepszy dron do eksploracji Marsa z powietrza.
Projekt drona Ingenuity okazał się strzałem w dziesiątkę. Pierwszy helikopter na Marsie nie tylko wykonał zaplanowane pięć lotów testowych – osiągnął znacznie więcej, odbywając aż 72 loty!
Czy dron na Marsie wciąż działa?
Niestety, dron Ingenuity już nie działa. Po prawie trzech latach pracy, 72 lotach i przesłaniu na Ziemię wielu cennych danych o limitach marsjańskiej aerodynamiki, misja Ingenuity dobiegła końca. Tak to przedstawił Bill Nelson – Administrator NASA:
Historyczna podróż Ingenuity, pierwszego statku powietrznego na innej planecie, dobiegła końca. Ten niezwykły helikopter poleciał wyżej i dalej niż kiedykolwiek sobie wyobrażaliśmy i pomógł NASA robić to, co robimy najlepiej – czynić niemożliwe możliwym. Dzięki misjom takim jak Ingenuity, NASA toruje drogę dla przyszłych lotów w naszym Układzie Słonecznym oraz mądrzejszej i bezpieczniejszej eksploracji Marsa i nie tylko.
Co się stało? Podczas przedostatniego lotu śmigłowiec Ingenuity musiał wykonać awaryjne lądowanie, w efekcie którego NASA straciła jego lokalizację. Krótki pionowy lot 18 stycznia miał pomóc w ustaleniu miejsca lądowania. Niestety, podczas opadania dron Ingenuity całkowicie stracił łączność z łazikiem. Łączność została później przywrócona, ale odkryto, że jedna z łopat wirnika uległa uszkodzeniu, co przekreśliło możliwość dalszej pracy. Misja helikoptera NASA Ingenuity oficjalnie zakończyła się 25 stycznia 2024 roku.
Dorobek drona Ingenuity
Następna misja, w której weźmie udział dron, może nie nastąpić szybko. Biorąc pod uwagę fakt, że zasoby krajowych agencji kosmicznych nie są nieograniczone, ważne było, żeby możliwie najmocniej wykorzystać potencjał obecnej misji. W trakcie swojej pracy Ingenuity wielokrotnie udowodnił, że odważne nastawienie NASA do innowacji w dziedzinie eksploracji kosmosu, jest odpowiednim kierunkiem.
Podczas swojej marsjańskiej misji dron Ingenuity przekroczył oczekiwania, osiągając wiele cennych kamieni milowych. Oto przegląd najważniejszych dat:
- 3 kwietnia 2021: Lądowanie na Marsie.
- 19 kwietnia: Pierwszy lot!
- 25 kwietnia: Pierwsze zdjęcie łazika.
- 24 lipca: Pierwszy lot zwiadowczy.
- 8 kwietnia 2022: Rekord przebytej odległości.
- 19 kwietnia: Zdjęcia szczątków lądownika Perseverance.
- 5 października 2023: Rekord osiągniętej wysokości.
- 12 października: Rekord prędkości w locie nad powierzchnią.
W trakcie swojej misji dron Ingenuity wykonał 128,8 minut lotu, pokonał 17 kilometrów (10,5 mil) i osiągnął pułap 24 metrów (78,7 stóp).
Helikopter na Marsie: Co dalej?
Pierwszy lot na Marsie pobudził wyobraźnię niejednego entuzjasty kosmosu i technologii na całym świecie. Wpływ Ingenuity można zauważyć nie tylko w misjach czołowych agencji kosmicznych. Można go dostrzec w umysłach przyszłego pokolenia inżynierów, którzy z podziwem spoglądają w gwiazdy.
Możliwe zastosowania drona to coraz częstszy motyw w edukacji, czego przykładem jest European Rover Challenge. Od 2023 roku studenci biorący udział w konkursie robotyki kosmicznej ERC, oprócz skonstruowania funkcjonalnego łazika, mają za zadanie dokonać skutecznego przelotu i zebrać dane pozwalające na analizę „miejsca lądowania” konkursowego łazika. Więcej o konkursie ERC można przeczytać tutaj.
Źródło: mars.nasa.gov